نمونه سوالات امتحانی فارسی همراه با پاسخ

تمرين و پرسش
1 – براي هر يك از كلمه هاي زير هم خانواده بنويسيد

رحمت : رحيم ، مرحمت
سابقه :سبق، مسابقه
پرستيدن : بپرستند، پرستش  

  2 – سه كلمه مانند «پرهيزگار» بنويسيد كه جزء دوم آن ها «گار» باشد.

آموزگار ، خواستگار ،‌پروردگار  

  3 – در بيت زير كداميك از عناصر زيبايي سخن بكار رفته است؟
بحر آفريد و بر و درختان و آدمي خورشيد وماه و انجم و ليل و نهار كرد

شاعر با استفاده از كلماتي كه از نظر معني مخالف يكديگر هستند شعرش را آراسته است كه به اين كلمات «متضاد» مي گويند.
كلمات متضاد = بحر -> بر
ليل -> نهار  

  دستور زبان 1 – مروري بر درس هاي گذشته (سال دوم)

مهم ترين جزء جمله، فعل است. فعل كلمه اي است كه بر انجام گرفتن كاري يا داشتن يا پذيرفتن حالتي در زمان معين دلالت مي كند.
زمانهاي اصلي فعل سه تاست، ماضي ، مضارع و آينده هر يك از زمان هاي ماضي و مضارع ، خود انواعي دارند.
انواع ماضي بر انجام كار يا داشتن و پذيرفتن حالت در زمان گذشته دلالت دادند. انواع مضارع انجام كار را در زمان حال يا آينده بيان مي كنند و فعل آينده فقط از وقوع فعل ياداشتن و پذيرفتن حالت در زمان آينده خبر مي دهد.
حرف كلمه اي است كه خود به تنهايي معنايي ندارد اما براي ايجاد رابطه بين اجزاي سخن يا براي تعيين نقشه كلمه در جمله بكار مي رود. نوع اول را حروف ربط و نوع دوم را حروف اضافه مي نامند. بعضي حروف ربط واضافه با هم مشتركند.
صفت كلمه اي است كه يكي از ويژگيهاي اسم مانند بزرگي، كوچكي،‌نرمي و زبري و ... شكل و .... را بيان مي كند. اسمي كه صفتي براي آن ذكر مي شود موصوف نام دارد. قيد كلمه اي است كه فعل را به يكي از مفهوم هاي زمان، مكان،‌حالت ، تكرار ،‌كيفيت ، تأكيد و ... وابسته مي كند.  

درس 2
بنيان گذار جمهوري اسلامي ايران

تمرين :
1 – براي هر يك از كلمه هاي زير هم خانواده بنويسيد:

مكتب : كاتب ، مكاتب
مقدمات :‌مقدمه ،‌اقدام
طلبه : طالب ،‌مطلوب  

  2 – در رديف «الف» تعدادي اسم و در رديف «ب» تعدادي فعل نوشته شده است. با استفاده از حرف اضافه (...) و تركيب اسم و فعل مناسب ، فعل ديد بسازيد.
مثال :
راه = اسم
افتاد = فعل
به راه افتاد = فعل جديد
الف : تدريس، شهادت، وحشت‌،گلوله ،‌عهده
ب : افتاد ، پرداخت ،‌رسيد ، گرفت ،‌بست

  3 – موصوف و صفت ها را از ميان تركيب هاي زير مشخص كنيد:
تحصيل طولاني – مجتهد دانشمند – كشور ما – كشورهاي استعمارگر – مبارزه آشكار – دشمن ظلم

  نگارش يك

آن چه در نگارش مي آموزيم، پراكنده و جدا از هم نيستند. غالباً توجه به مجموعه ي آنها با هم، ما را در نوشتن ياري مي كند. مثلاً در بازسازي روي داده، به توصيف .... ،‌منظره و چهره ، كاربرد عناصر زيبايي سخن و ... نياز داريم  

درس 3
سخني با جوانان :

تمرين و پرسش
1 – براي هريك از كلمه هاي زير دو هم خانواده بنويسيد.

گرداننده: گردش، گرديدن ، گردنده
استكبار : مستكبر ، مستكبرين
اتحاد : متحد، وحدت  

  2 – متضاد كلمه هاي زير را بنويسيد:

قوي # ضعيف
محكم # سست
مبدأ # مقصد
آغاز# پايان  

  3 – زمان فعل را در جمله هاي زير مشخص كنيد:

من همه ي شما جوانان و عزيزان را به خدا مي سپارم
مي سپارم :‌مضارع اخباري از مصدر «سپردن»
آيا نمي بينيد كه بيشترين توجه دشمن به اين محيط ها معطوف شده است؟
نمي بيند -> مضارع اخباري منفي از مصدر «ديدن» معطوف شده است -> ماضي نقلي از «مصدر مركب» معطوف شدن  

  4 – دولت ها در چه صورت قوي محكم خواهند بود؟

در صورتي كه متكي به مردم خود باشند  

  5 – چرا بيشترين توجه دشمن به محيط هاي آموزشي معطوف شده است؟

چون دشمن از اين محيط ها مي ترسد و احساس خطر مي كند

6 – درس 3 را به دقت بخوانيد و براي جواناني كه مخاطب اين درس هستند پنج صفت مناسب بنويسيد:
1 – جوانان انقلابي / جوانان مسلمان / جوانان مؤمن/ جوانان مبارز/ جوانان متدين/ جوانان متحد

معني شعر نصيحت بي عرض :
نصيحتي از من بشنو كه در آن هيچگونه سود مشخص نيست. اگر ميخواهي تصميم مهمي انجام دهي قبلاً آن را تمرين و آزمايش كن از دستورات خداوند پيروي كن و نسبت به مردم دلسوز و مهربان باش و هميشه اين دو هدف را پيشه و روش زندگي خود قرار بده از روي كرم زندگي را به كام جوانمردان شيرين و گوارا كن و دشمن را پيوسته و وحشت و نگراني قرار بده هميشه در برابر دولتمندان و ثروتمندان ابله متكبر و مغرور باش. اگر تواضع كردي، در برابر مردم تهيدست و فقير و متواضع و فروتن باش.
آگاهي و خداشناسي را از گفتار مؤمنين خردمند جستجو كن،‌و با دوستان و نزديكاني مشورت كن كه با احتياط و عاقبت انديش هستند. اگر كسي خواست در دلش را با تو در ميان بگذارد، به درد دل آن ناتوان دل شكسته، صميمانه گوش بده

بياموزيم :
قافيه هاي شعر در ستايش خدا چنين است :
در اين شعر مصراع اول بيت اول با تمام مصراع هاي دوم هم قافيه است و در ستايش خدا بخشي از يك قصيده است.
قصيده از جهت قرارگرفتن قافيه ها شبيه غزل ، بيت ، تعداد ابيات قصيده معمولاً بين دوازده تا هفتاد، هشتاد بيت است و موضوع آن غالباً ستايش ،‌نكوهش،‌وصف طبيعت يا مسائل اخلاقي است.

تمرين و پرسش درس 3 : نصيحت بي عرض :
1 – در جمله هاي زير حرف اضافه و متمم را مشخص كنيد :
الهي ، دانايي ده كه از راه نيفتيم و بينايي ده كه در چاه نيفتيم
حرف اضافه -> از – در / متمم -> راه – چاره

آب در خلق كريمان از كرم چون نوش ريز/موي بر اندام خصم از بيم هم چون نيش كن
حرف اضافه -> در – از – چون – بر – از – همچون
متمم -> حلق – كرم – نوش – اندام - بيم – نيش

2 – فعلي را كه در پايان جمله ها حذف شده است بنويسيد
الهي ! بود و نابود من تو را يكسان !‌از غم مرا به شادي رسان . يكسان (است)

3 – در عبارت زير سجع ها را مشخص كنيد.
الهي دانايي ده كه از راه نيفيتيم و بينايي ده كه در چاه نيفتيم
سجع ها -> دانايي – بينايي ،‌راه – چاه

الهي ، بنياد توحيد ما را خراب نكن و باغ اميد ما بي آب مكن
سجع -> توحيد – اميد ،‌خراب – بي آب

4 – درشعر نصيحت بي غرض، شاعر جوانان را به تكبر و تواضع در برابر چه كساني تشويق كرده است؟
تكبر، در مقابل خواجگان سفله و تواضع در مقابل مردم درويش