پاسخ سوالات کتاب و نمونه سوالات دینی

          admin 
            بازدید : 3565
          یکشنبه 10 بهمن 1389
           نظرات (0)
        

بخش اول : توحيد
دو برهان درباره خداشناسي و مقايسه آنها
درس اول : هر پديده علتي دارد- درس دوم : ‌دو برهان درباره خدا پرستي

درس اول : هر پديده علتي دارد.

برگ هاي درخت آرام آرام حركت مي كنند، مي پرسيد : چرا برگ ها حركت مي كنند ؟ باد برگ ها را حركت مي دهد. پس علت حركت برگ ها باد است . بنابراين مي گوئيم ، حركت برگ ها معلول و باد علت است. معلول يا پديده چيزي است كه وجود آن بسته به علتي باشد. بين علت و معلول ارتباط كاملي برقرار است و تا علت نباشد، معلول پديد نمي آيد. انسان از آغاز آفرينش اين مطلب را به روشني مي فهميد و مي دانست كه ميان پديده هاي جهان ارتباط مخصوصي برقرار است وجود بعضي چيزها به وجود بعضي چيزهاي ديگر وابسته است.

مثلاً : شما چيزهاي بسياري را مي د انيد ، در علم و دانش به وجود شما بستگي دارد و اگر شما نباشيد، علم و دانشي هم كه وابسته به وجود شماست، نخواهد بود. انسان مفهوم عليت را به خوبي مي شناسد و از اولين سالهاي زندگي با آن سر و كار دارد. مثلاً براي رفع تشنگي به سراغ آب و براي رفع گرسنگي به سراغ غذا مي رود. زيرا آب را علت رفع تشنگي و غذا را علت رفع گرسنگي مي داند.

قانون عليت قانوني كلي و جهان شمول است . يعني همه ي اسانها با چنين مفهومي آشنا هستند و آن را در مي يابند همه آنرا پذيرفته اند و زندگي خود را بر آن استوار ساخته اند. چون انسان قانون عليت را پذيرفته است. در مورد هر پديده اي علت جويي مي كند و «چرا» مي گويد . پيش بيني هاي انسان نيز به دليل همين علت باوري است. علاوه بر اين، چون انسان قانون عليت را پذيرفته است. از هر علتي پديده خاص و معلول معيني را انتظار دارد. از طلوع خورشيد نو رانتظار دارد. از وجود آتش انتظار حرارت بر اساس قانون عليت وجود هر پديده اي وابسته و نيازمند به چيز ديگري است كه آن چيز علت نام دارد. يعني هميشه اين معلول است كه وجود از علت سرچشمه مي گيرد و به علت نيازمند است.

يك پرسش :
علت پديد آمدن اين جهان و هر چه آن است، چيست؟ سرچشمه ي وجود زمين و آسمان، خورشيد و ستارگان چيست؟ علت وجود اين جهان چيست؟ كدام وجود بي نياز به اين جهان نيازمند، هستي مي بخشد؟

عقل آگاه و و جدان بيدار انسان كه «عليت» را به عنوان يك اصل كلي و جهان شمول پذيرفته است، به روشني پاسخ مي دهد كه :اين جهان علت قادر و توانايي دارد كه با قدرت خويش آن را پديد آورده است و اداره مي كند كه قدرت و عظمتش بر جهان و جهانيان سايه گستر و قاهر است. او آفريدگار توانا و بي نياز اين جهان و خداي قادر و متعال است .او خداي هستي بخش، عالم قادر و قاهر و پيروز است و اين جهان و نظم آن مقدر فرموده و اداره مي كند. اوست كه با آگاهي از نيازهاي وجود ما از سرچشمه لطف و رحمتش بر ما مي بخشايد و ما بنده و نيازمند اوييم و در برابر قدرت و عظمت او تسليم و فرمان پذيريم.

خلاصه درس :

1 – ميان پديده هاي جهان ارتباط مخصوصي به نام عليت برقرار است هستي بعضي چيزها به چيزهاي ديگر نيازمند و وابسته است و هر چيز نيازمندي علتي دارد.

2 – جهان مجموعه اي است از پديده هاي كوچك و بزرگ اين مجموعه نيازمند و وابسته است و علتي بي نياز و مستقل است

3 – خدا علت هستي جهان و جهانيان است و نيازهاي آنها را برآورده مي كند.

بينديشيد و پاسخ دهيد :
1 – ارتباط بين علت و معلول چگونه ارتباطي است ؟

بين علت و معلول ارتباط كاملي برقرار است و تا علت نباشد هرگز معلول پديد نمي آيد و هميشه پديد آمدن معلول نتيجه ي وجود علت است.

2 – ارتباط مخصوصي كه ميان علت و معلول برقرار است، چه نام دارد؟

عليت نام دارد

3 – چند كار را نام ببريد كه وجود آنها وابسته به شماست و شما علت آن هستيد؟

نگاه كردن، سخن گفتن ، گوش دادن و صحبت كردن وجودشان وابسته به وجود ماست و ما علت آنها هستيم.

4 – چند كار را نام ببريد كه نشان دهد شما مفهوم عليت را مي شناسيد؟

انسان مفهوم عليت را به خوبي مي شناسد و از آغاز زندگي آن را در مي يابد و با آن سر و كار دارد، مثلاً براي رفع تشنگي و غذا سراغ آب و غذا مي رود براي همين آب را علت رفع تشنگي و غذا را علت رفع گرسنگي مي داند.

5 – قانون عليت يك قانون كلي و جهان شمول است. يعني چه؟ چگونه مي فهميم كه انسان ها همه با اين قانون آشنا هستند و آن را قبول دارند.( دو دليل را ذكر كنيد)

قانون عليت شامل كليه پديده هاي جهان هستي است و همه ي پديده ها درجهان وابسته و نيازمند علت مي باشند. قانون عليت يك قانون كلي و جهان شمول است همه انسانها با چنين مفهومي آشنا هستند و آن را وجدان مي كنند و در مي يابند كه همه آنرا پذيرفته اند و زندگي را بر آن استوار ساخته اند اگر انسان عليت را در نمي يافت و باور نداشت زندگي برايش ممكن نبود به هيچ كاري اقدام نمي كرد. انسان قانون عليت را پذيرفته است كه در مورد هر پديده اي علت جويي مي كند و چرا مي گويد ، مي گويد ، چرا برگ ها حركت مي كنند.

درس دوم : ‌دو برهان درباره خدا پرستي

تاكنون با دو برهان درباره خداشناسي آشنا شده ايم : برهان نظم و برهان عليت

برهان نظم :
برهان نظم به طور خلاصه چنين بيان مي شود.
جهان آفرينش بر پايه نظم و تربيت و هماهنگي و ارتباط كامل استوار است و چون هر نظم و تربيت و هماهنگي و تقديري ساخته و پرداخته ي سازنده دانا و تواناست، پس اين جهان هم مخلوق آفريدگاري دانا و تواناست.
در برهان نظم ابتدا به نظم و هماهنگي و حساب و تقديري كه در اجزاي جهان است، توجه مي كنيم و آنگاه با توجه به اينكه هر نظم و تقديري ، تقدير كننده ي آگاه و توانايي دارد . نتيجه مي گيريم كه اين نظم و هماهنگي عظيم هم خالقي دانا و توانا دارد.

برهان عليت :
در برهان عليت به نظم و هماهنگي ميان پديده هاي اين جهان نمي نگريم بلكه به ذات و هستي پديده ها و نياز ويژه اي كه هر پديده به علت دارد، نظر مي كنيم. بنا بر برهان عليت :
هر پديده اي كه بوجود مي آيد وجودش از خودش نيست بلكه وابسته و نيازمند به چيز ديگري است كه «علت» نام دارد. اين جهان نيز مجموعه اي از پديده هاي گوناگون است كه از منبع عظيم قدرت و هستي سرچشمه مي گيرند. اين قدرت بي منتها را خدا مي ناميم. برهان نظم و برهان عليت گرد و غبار غفلت و بي توجهي را از انديشه و فطرت انسان پاك مي كنند و به او ياري مي دهند تا با فطرت پاك و عقل بيدار خويش واقعيات را بنگرد و ايمان خود را به خداي قادر متعال تقويت و تحكيم كند.

خلاصه ي درس :

1 – برهان نظم : جهان آفرينش مجموعه اي منظم و هماهنگ است و چون هر مجموعه اي منظم و هماهنگ، ساخته ي سازنده ي دانا و تواناست. پس اين جهان نيز مخلوق آفريدگاري دانا و تواناست.
2 – برهان عليت : جهان آفرينش پديده است و هر پديده اي به علت خود وابسته و نيازمند است. پس جهان آفرينش نيز به علت خود يعني خدا نياز دارد.
3 – انسان هاي پاك و آگاه آن چنان به آفريننده بزرگ و توانا يقين دارند كه از اقامه ي برهان و دليل بي نيازند.

بينديشيد و پاسخ دهيد‌:
1 – برهان چيست؟

برهان بيان متين و روشنگري است كه موجب روشن شدن مطلبي مي شود كه جهل و ترديد را در مورد آن برطرف مي كند ، به چنين بياني برهان گفته مي شود.

2 – تاكون چند برهان را درباره خداشناسي آموخته ايد ؟

برهان نظم و برهان عليت

3 – برهان نظم را بيان كنيد.

جهان آفرينش بر اساس نظم و ترتيب و هماهنگي و ارتباط كامل استوار است . هر نظم و ترتيبي و هر هماهنگي و تقديري ساخته و پرداخته و سازندهي دانا و تواناست پس اين جهان هم مخلوق آفريدگاري دانا و تواناست.

4 – برهان عليت را بيان كنيد.

برچسب ها گام به گام , کتاب درسی ,

ارسال نظر برای این مطلب