loading...
راهنمای دروس ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان
admin بازدید : 6928 شنبه 09 بهمن 1389 نظرات (10)

فصل اول ، حكومت
درس اول و دوم - امروزه نيازهاي ما چگونه رفع مي شوند؟ / مؤسسات چه زماني بهتر...

 

  درس اول –
امروزه نيازهاي ما چگونه رفع مي شوند؟

در زمان هاي گذشته، بيشتر نيازهاي انسان در محيط خانواده برطرف مي شد، مثلاً خانواده براي بچه ها را براي كار كردن آماده مي كرد و برخي نيازها نيز از خانواده هاي ديگر تأمين مي شد و مردم از راه داد و ستد از خدمات يكديگر بهره مند مي شوند. امروزه مؤسسه هاي اجتماعي بسياري از نيازهاي انسان را دفع مي كنند.
وجود مؤسساتي كه تاكنون با آنها آشنا شده ايد و مردم يك جامعه به طور مستقيم و غيرمستقيم با آن سر و كار دارند، دست به دست همه مي دهند تا بسياري از نيازهاي ما از قبيل نياز به خوراك ، پوشاك ، بهداشت و عدالت و .... را رفع كنند.
بعضي از اين مؤسسات براي رفع نيازهاي مردم به طور مستقيم با آنها سروكار دارند و برخي نيز به طور غيرمستقيم با مردم سر و كار دارند و تقويت كننده و پشتوانه ساير نوسات هستند. براي مثال مردم به طور مستقيم با بانك سرو كار دارند اما با سازمان «مديريت و برنامه ريزي كشور» به طور مستقيم سر و كار ندارند. اين سازمان تقويت كننده و هماهنگ كننده برنامه ي همه سازمانهايي است كه به طور مستقيم با مردم سر و كار دارند.
در بدن موجودات زنده، هر يك از اعضا به انجام دادن فعاليت خاصي مشغول است كه عضو ديگر آن را انجام نمي دهد، مثلاً وظيفه قلب رساندن خون به همه قسمت هاي بدن است و ريه وظيفه دارد اكسيژن مورد نياز بدن را تأمين كند اما در رساندن خون به ساير قسمت هاي بدن نقش ندارند.
در يك جامعه نيز هر مؤسسه، وظيفه يا وظايف خاص خود را داراست و كار آن مستقل از موسسات ديگر است. مقلاً بانك وظيفه ي قلب رساندن خون به همه قسمت هاي بدن است و ريه وظيفه دارد اكسيژن مورد نياز بدن را تأمين كند اما در رساندن خون به ساير قسمت هاي بدن نقشي ندارد.
در يك جامعه نيز هر مؤسسه ، وظيفه يا وظايف خاص خود را داراست و كار آن مستقل از مؤسسات ديگر است. مثلاً بانك وظيفه نقل و انتقال پول را به عهده دارد و مدرسه وظيفه آموزش و تربيت اعضاي جامعه را انجام مي دهد كاري كه بانك انجام مي دهد، مستقل از كار مدرسه است.
در جامعه همه ي مؤسسات روابط نسبتاً پايداري با يكديگر دارند. اين مؤسسه ها در عين حال كه بخشي از نيازهاي مردم يا مؤسسه هاي ديگر را برطرف مي كنند، خود نيز به ساير نوسانات نيازمندند.
به اين ترتيب ، مؤسسات با هم مرتبط مي شوند، كار يكي بر ديگري تأثير مي گذارد و كار يكي مكمل كار ديگري است. از اين رو مي توانيم بگوييم كه همه ي مؤسسات به يكديگر وابستگي متقابل دارند و به دنبال يك هدف مشترك هستند و آن رفع نيازهاي جامعه است. اگر مؤسسه اي كار خود را خوب انجام ندهد در كار ساير مؤسسات خلل وارد مي كند و آنها را با مشكلاتي رو به رو مي سازد.  

 

  فكر كنيد و پاسخ دهيد ، فصل اول :
1 – به نظر شما كار مؤسسات در يك جامعه تا چه اندازه به كار اعضاي بدن موجودات زنده شبيه است؟

همان طور كه در بدن موجودات زنده، هر عضو يك كار و يك وظيفه خاص را برعهده دارد. كار موسسات هم در جامعه به همين گونه است و همانگونه كه اعضاي بدن با يكديگر مي توانند نظم داخلي و سلامت بدن را يجاد كنند. مؤسسات نيز در كنار هم و در راستاي فعاليت هم مي توانند با برطرف كردن نياز اجتماع، جامعه را در حال سلامت و شكوفايي قرار دهند.  

 

  2 – آيا استقلال مؤسسات در جامعه به معناي آن است كه اين مؤسسه ها با يكديگر هيچ ارتباطي ندارند؟

خير، اين فرضيه صحيح نيست . مؤسسه ها در ظاهر با هم تفاوتند و فعاليت هر يك با يكديگر متفاوت است. اما اگر يك مؤسسه در كنار مؤسسه ديگر نباشد و فعاليت نكندف موسسه اول دچار اشكال خواهد شد.مثلاً اگر بانك نتواند كار خود را به خوبي انجام دهد ، در وظايف مدرسه مشكل ايجاد خواهد شد.  

 

  3 – اين نكته را كه مردم با مؤسسات بطور مستقيم و غيرمستقيم سر و كار دارند را توضيح دهيد.

يعني اينكه، مردم مستقيماً براي رفع مشكلات خود به بعضي نوسات مراجعه مي كنند مانند بانك ها و مراكز اقتصادي . اما بعضي مؤسسات بطور غيرمستقيم براي رفاه حال مردم فعاليت مي كنند و پشتوانه ي سايرموسسات هستند و كار و فعاليت ساير سازمان ها را برنامه ريزي مي نمايند.  

 

  درس 2
مؤسسات چه زماني بهتر مي توانند نيازهاي ما را رفع كنند؟

يك جامعه زماني مي تواند به راحتي به مسير خود ادامه دهد و به هدف هاي خويش دست يابد كه همه مؤسسات آن ، به طور هماهنگ و يكپارچه عمل كنند. به عنوان مثال اگر بخواهيد به تماشاي يك مسابقه فوتبال برويد. براي اين منظور، اول بايد خود را به فروشگاه برسانيد اگر :
1 – رانندگان قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي را مراعات كنند.
2 –اداره راهنمايي و رانندي به وظايف خود به خوبي عمل مي كند تا رانندگان در سطح شهر با نظ تردد كنند.
3- شهرداري نيز كار خود را به خوبي انجام دهد تا در خيابان ها براي رانندگان مشكلي بوجود بيابد.

شما مي توانيد به ورزشگاه برسيد، همان طور كه مشاهده مي كنيد مؤسسات مختلف دست اندركار تدارك و برگزاري يك مسابقه هستند . اين مؤسسات هنگام انجام وظايف خود بايد به طور هماهنگ با مؤسسات ديگر در ارتباط باشند تا يك مسابقه به خوبي برگزار شود. در يك جامعه همه براي برقراري نظم و هماهنگي لازم است.
1 – همه مؤسسات به طور هماهنگ با يكديگر كار كنند.
2 – مردم و موسسات قوانين و مقررات را رعايت كنند
3 – هر كس به وظايف خود عمل كند

چنانچه در جامعه اي :
1 – موسسات با يكديگر هماهنگي نداشته باشند
2 – مردم و مؤسسه ها قوانين و مقررات را رعايت نكنند
3 – هيچكس وظايف خود را به خوبي انجام ندهد
مردم با مشكلات زيادي روبرو مي شوند. زندگي در چنين وضع آشفته اي بسيار دشوار است. از آن چه گفته شد نتيجه مي گيريم كه موسسات علاوه بر اينكه بايد روابط متقابل داشته باشند، لازم است با يكديگر هماهنگ باشند.  

 

  فكر كنيد و پاسخ دهيد.
1 – براي ايجاد نظم و هماهنگي در جامعه مردم و مؤسسات چه وظايفي برعهده دارند؟

1. وظايف خود را به خوبي انجام دهند.
2. قوانين و مقررات را رعايت كنيد.
3. با يكديگر هماهنگي داشته باشند و با يكديگر روابط متقابل داشته باشند  

 

  2 – اگر كارمندي در وظايف خود كوتاهي كند چه مشكلاتي پيش مي آيد؟

كارهايش انجام نشده باقي مي ماند و كسان ديگري كه در كار خود به او و كارهايش وابسته هستند دچار مشكل شده و در نهايت كار مردم را انجام نمي دهند. و خلل در كار كل مجموعه بوجود مي آيد.  

 

  3 – براي برقراري نظم و هماهنگي در يك جامعه لازم است چه اقداماتي صورت گيرد؟

1. همه مؤسسات به طور هماهنگ با هم كار كنند.
2. مردم و مؤسسات قوانين و مقررات را رعايت كنند.
3. هر كس به وظايف خود عمل كند  

 

  4 – يك جامعه در چه زماني مي تواند به راحتي به مسير خود ادامه دهد و به هدف هاي خود دست يابد؟

زماني كه همه مؤسسات آن به طور يكپارچه و هماهنگ عمل كنند.  

درس سوم و چهارم
چرا به حكومت نياز داريم ؟ / چرا به قانون نياز داريم ؟

 

  درس 3
چرا به حكومت نياز داريم ؟

جامعه از تعدادي خانواده تشكيل شده است كه نيازهاي خود را از طريق مؤسسات رفع مي كند.
جامعه را با يك كشتي مقايسه كنيد. در يك كشتي ناخدا تلاش مي كند كه بخش هاي گوناگون با هماهنگي كامل وظايف خود را انجام دهند. نيازهاي مسافران به زودي برطرف شود و از همه مهم تر ، كشتي مسير خود را به سلامت طي كند. جامعه نيز قلمرو مشتركي دارد كه مسؤوليت حفاظت و هدايت آن برعهده حكومت است. جامعه نيازمند حكومتي است كه مسؤوليت برقراري نظم و هماهنگي در ميان بخش هاي مختلف يك جامعه را به عهده بگيرد و امنيت مردم را در براي متجاوزان و جنايتكاران داخلي و خارجي حفظ كند.
نظم و هماهنگي زماني برقرار مي شود كه همه مؤسسات يك جامعه از مرجعي واحد فرمان بگيرند. در جامعه نيز همه ي مؤسسات از حكومت دستور مي گيرند و تحت نظارت آن فعاليت مي كنند.
از ديرباز اجتماعات انسانها متوجه اين نيازمهم شده اند و به تشكيل حكومت هاي كوچك و بزرگ اقدام كرده اند. نياز جامعه به حكومت نيازي اساسي است و در طول تاريخ، هيچ اجتماعي مشاهده نشده است كه بدون حكومت بتواند به زندگي ادامه دهد.
به هر حال يك جامعه بايد سازماني باشد كه بر همه ي كارهاي مؤسسات نظارت كند و به آنها فرمان دهد تا كارهاي خود را به موقع انجام دهند و نيازهاي مردم را دفع كنند. همان طور كه هر مؤسسه از سوي مردم مأمور است كه نياز خاصي را برطرف كند، حكومت نيز به نمايندگي از طرف مردم وظيفه دارد كه ميان مؤسسات يك جامعه هماهنگي ايجاد كند، در واقع حكومت متعلق به مردم است، مردم را اداره و هدايت مي كند و آنها را از آسيب و خطرهاي داخلي و خارجي در امان نگه مي دارد.  

 

  وظايف حكومت :

اگر چه حكومت ها در جوامع گوناگون يكسان نيستند، اما وظايفي مشابه برعهده دارند كه به برخي اشاره مي كنيم :
1. وضع قانون و مقررات براي اداره امور جامعه
2. تعيين مسؤولان براي اجراي قوانين
3. نظارت براجراي قانون و جلوگيري از قانون شكني
4. حفظ ارزش هاي ديني و ملي از راههاي مختلف مانند آموزش در مدارس

وظايف يادشده بر عهده همه حكومت هاست. البته يك حكومت اسلامي وظايف ديگري نيز برعهده دارد كه ساير حكومت ها نمي توانند يا نمي خواهند آنها را انجام دهند.
بشر هيچگاه ترديد نداشته كه حكومت و قانون براي اداره جامعه لازم است. اما هميشه اين سؤال مطرح است كه چه كساني شايستگي حكومت كردن را دارند، كدام قانون بايد حكمفرما باشد و قانون را چه كسي بايد وضع كند؟  

 

  فكر كنيد و پاسخ دهيد . درس 3 :
1 – در يك جامعه، وظايف مؤسسات گوناگون به چه وسيله اي هماهنگ مي شود؟ چگونه ؟

جامعه قلمرو مشتركي دارد كه مسؤوليت حفاظت و هدايت آن برعهده حكومت است . نظم و هماهنگي زماني برقرار مي شود كه همه ي مؤسسات يك جامعه از مرجعي واحد فرمان بگيرند و اين مرجع واحد همان حكومت است.
حكومت مي تواند با برقراري هماهنگي ميان مؤسسات جامعه، مردم را اداره و هدايت كند و آنها را از آسيب ها و خطرات حفظ نمايد.  

 

  2 – دو وظيفه از وظايف همه حكومت ها را نام ببريد؟

1. وضع قانون و مقررات براي اداره امور جامعه
2. نظارت بر اجراي قانون و جلوگيري از قانون شكني  

 

  3– آيا جامعه بدون حكومت مي تواند به زندگي خود ادامه دهد؟ چرا؟

خير، زيرا كار همه بخش ها مختل مي شود و مردم قادر نخواهد بود نيازهاي روزمره خود را برطرف كنند.  

 

  4– آيا جامعه بدون حكومت مي تواند به زندگي خود ادامه دهد؟ چرا؟

خير، زيرا كار همه بخش ها مختل مي شود و مردم قادر نخواهد بود نيازهاي روزمره خود را برطرف كنند.  

 

  4- وظيفه جلوگيري از حمله و تجاوز يك كشور به كشور ديگر برعهده كيست؟

حكومت ،حكومت مي تواند با كمك مردم به مقابله با آن بپردازد و از مردم حمايت و حفاظت كند.  

 

  درس 4 – چرا به قانون نياز داريم ؟

در مدرسه شما افرادي هستند كه هر كدام وظيفه خاصي را برعهده دارند. در اين ميان، اگر از عواملي مختلف مدرسه مانند مدير، مربي پرورشي و معلم بپرسيد كه چگونه با انجام وظايف ميان خود هماهنگي ايجاد مي كنند؟ خواهند گفت : ما مطابق مقررات و قوانين مختلف كه به صورت بخشنامه به مدرسه ارسال شده است. بين خود هماهنگي بوجود مي آوريم.
حال به جاي معلم، مدير، معاون و ......مؤسسه هاي مختلف جامعه را در نظر بگيريد.حكومت براي هماهنگ كردن كارهاي مختلف مؤسسات، قوانيني را به وجود مي آورد و به وسيله اين قوانين، روابط ميان مؤسسات را تنظيم مي كند.
شما در زندگي روزمره با «بايدها» و «نبايدهاي » فراواني روبرو هستيد كه به رفتار ما جهت مي دهند و به آنها هنجار مي گويند.
بعضي از اين هنجارها بر اساس دستورات ديني است مثل رعايت عفت عمومي از طرف همه افراد جامعه اسلامي
برخي از هنجارها به تدريج در زندگي اجتماعي انسانها به وجود آمده اند و در جامعه ثبت شده اند. نوع ديگري از هنجار ما وجود دارد كه توسط حكومت به وجود مي آيد يعني حكومت از طريق مجلس قانونگذاري يا از راه هاي ديگر بايد ها و نبايدها را تعيين مي كند و آنها را براي رعايت و اجرا به افراد جامعه و مؤسسات مختلف ابلاغ مي نمايد. به اين نوع هنجارها قانون گفته مي شود.  

 

  اهميت قانون :

گاهي افراد از بعضي از قوانين و مقررات خسته مي شوند و آنها را دست و پا گير مي دانند و حتي ممكن است فكر كنند كه اين قوانين مانع آزادي آنهاست. اما بايد بدانيد كه جامعه بدون قانون به مشكلات جدي دچار مي شود و از نظم و هماهنگي و امنيت محروم مي ماند. بنابراين بايد قوانين و مقرراتي وجود داشته باشند و افرادي نيز باشند كه اين قوانين را اعمال كنند و بر اجراي آنها نظارت داشته باشند. هم چنان گفتيم اين سه مورد از وظايف حكومت است.  

 

  قانون و هماهنگي مؤسسات :

حكومت با وضع قوانين و مقررات مختلف بين فعاليت هاي گوناگون موسسات جامعه نظم و هماهنگي بوجود مي آورد. بايد بدانيد كه قانون علاوه بر هماهنگ ساختن مؤسسات يك جامعه ، كاركردهاي ديگري نيز دارد كه به چند نمونه از آنها اشاره مي كنيم.
- قانون ، روابط بين مردم و موسسات مختلف را تنظيم مي كند و مشخص مي سازد كه موسسات در مقابل مردم چه وظيفه اي دارند و مردم در برابر مؤسسه ها داراي چه وظايفي هستند.
- به درگيريها و منازعات ميان مردم و گروهها رسيدگي مي كند
- از حقوق محرومان در مقابل ستمگران و زورگويان دفاع مي كند  

 

  فكر كنيد و پاسخ دهيد درس 4 :
1 – هنجار چيست، دو نمونه از هنجارهاي اجتماعي را نام ببريد.

1.به بايد ها و نبايد هاي روزمره كه به رفتار ما جهت مي دهند هنجار مي گوئيم. مثل خوردن سه وعده غذا در روز
2. پوشيدن لباس يك جور در اجتماع و .......  

 

  2 – قانون را تعريف كنيد.

هنجارهايي كه توسط حكومت بوجود مي آيد يعني حكومت از طريق مجلس قانون گذاري يا از راههاي ديگر بايدها و نبايدها را تعيين مي كند و آنها را براي رعايت و اجرا به افراد جامعه و مؤسسات ابلاغ مي نمايند، قانون گفته مي شود.  

 

  3 – آيا انسان مي تواند بدون قانون زندگي كند؟ چرا؟

خير، زيرا با مشكلات جدي روبرو مي شود و از نظم و هماهنگي و امنيت محروم مي ماند. جامعه بدون قانون مدت زيادي دوام نمي آورد و از هم مي پاشد.  

 

  4 – حكومت به چه وسيله اي ميان مؤسسات مختلف هماهنگي ايجاد مي كند؟

وضع قوانين و مقررات مختلف  

 

 

فصل دوم ، حكومت ما :
درس پنجم و ششم - حكومت ما چه ويژگيهايي دارد؟ / مجلس ما در حكومت چه نقشي دارد؟

حكومت ما چه ويژگيهايي دارد؟
تفاوت درحكومت ها به تفاوت در دين، فرهنگ و تاريخ هر كشور بستگي دارد يكي از مهم ترين ملاك هاي طبقه بندي حكومت ها، ميزان توجه آنها به قوانين الهي است و بر اين اساس در يك حكومت الهي فرد يا گروهي به نمايندگي از طرف مردم طبق دستورات و قوانين خداوند بر آنان حكومت مي كند.
در اين نوع حكومت، فرد يا گروه حاكم بر مردم نه بر اساس تشخيص خود بلكه بر پايه ي دستورات الهي، تعاليم پيامبران و اولياي خدا عمل مي كند. در حكومت الهي ، هدف اصلي رشد و سعادت مردم است.

 

  آيا مردم حكومت ما را انتخاب كرده اند؟

تاريخ كشور نشان مي دهد كه از گذشته هاي دور همواره شاهان بر جان و مال مردم تسلط داشته اند و قانون نيز همان اراده شاهان بوده است.
پس از گذشت ساليان دراز مردم دريافتند كه حكومت يك نفره، يك حكومت خودكامه است و باعث گمراهي مي شود. از اين رو در سال 1357 عليه حكومت ظالم و ستمگر شاهنشاهي انقلاب كردند و به رهبر و راهنمايي عادل كه راه خدا را تشخيص مي داد روي آوردند و با او پيمان بستند كه هميشه به راه خدا بروند. پس به پاي صندوقهاي رأي رفتند و به حكمت جمهوري اسلامي رأي دادند.  

 

  حكومت ما الهي است.
حكومت الهي حكومتي است كه :

اولاً : قوانين آن بر اساس دستورات خداوند باشد و نمايانگر مردم قوانين مخالف دستورات الهي را تصويب نكنند.
ثانياً : رهبري آن در دست فردي باشد كه احكام و دستورات خداوند را به خوبي بداند تا بتواند راه الهي راتشخيص دهد. سياستمدارباشد تا بتواند از منافع و حقوق مردم در برابر ستمگران دفاع كند، با دشمنان مردم شجاعانه برخورد كند، بينش اجتماعي داشته باشد، به فكر مردم باشد و شرايط اجتماعي آنها را درك كند، با تقوا باشد و با مردم به عدالت رفتار كند.

حكومت جمهوري اسلامي ايران نيز بر پايه اين دو ويژگي استوار است.
اولاً : قانون اساسي كشور ما بر اساس احكام قرآن نوشته شده است. قوانيني نيز كه در مجلس شوراي اسلامي به تصويب مي رسند، نبايد با قوانين الهي و دستورات خداوند مخالف باشند.
ثانياً : امام خميني (ره) بنيانگذار اين حكومت، شخصيتي روحاني، آگاه از دين اسلام و اشنا با امور مردم ، حكومت اسلامي را در كشور ما ايجاد كردند. اكنون نيز رهبري حكومت اسلامي در دست فقيهي است كه از مسائل زمان آگاه است. بر همين اساس مي گوئيم كه حكومت اسلامي ما از نوع ولايت فقيه است يعني سرپرست آن ، شخصيتي روحاني، مسلط به احكام ديني و مطلع از سياست و اداره جامعه است.  

 

  اركان حكومت ما چيست؟

حكومت ما هم مردمي است و هم اسلامي. به هيمن دليل آن را جمهوري اسلامي مي نامند. اركان حكومت جمهوري اسلامي ايران عبارتند از :

1. قوه مقننه : قوه مقننه وظيفه قانونگذاري را برعهده دارد. در حكومت ما مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان وظيفه قانونگذاري را به عهده دارند و دو ركن قوه مقننه هستند. همه ي قوانين در مجلس شوراي اسلامي به تصويب مي رسند.
قوانيني كه در مجلس تصويب مي شوند نبايد با احكام اسلامي و قانون اساسي مغايرت داشته باشند، تشخيص دادن اين امر به عهده ي شوراي نگهبان است. شوراي نگهبان از شش نفر فقيه منتخب رهبري و شش نفر حقوقدان تشكيل مي شود.

2- قوه مجريه:
اين قوه مسؤوليت اجراي اين قوانين را برعهده دارد و از دولت و سازمانهايي كه تحت نظر دولت به اجراي قوانين مي پردازند، تشكيل مي شود. آنها موظف اند كه بر كار و فعاليت هاي همه مؤسسات كشور نظارت داشته باشند. رئيس قوه مجريه رئيس جمهور است.

3- قوه قضاييه :
اين قوه مسؤوليت نظارت بر اجراي قوانين را برعهده دارد. از ديگر وظايف قوه قضاييه ، رسيدگي به تخلفات و اختلافات موجود در جامعه است.

4- رهبري :
مهم ترين ركن حكومت اسلامي، رهبري آن است. رهبر حكومت اسلامي كه فقيهي عادل و مطلع از امور زمان و سياستمداري درستكار است. با اختياراتي كه قانون اساسي به او مي دهد، به اين ترتيب بر كار سه قوه قضاييه، مقننه و مجريه نظارت دارد:
- عزل و نصب فقهاي شوراي نگهبان (نظارت بر قوه مقننه)
- عزل و نصب رئيس قوه قضاييه ( نظارت بر قوه قضاييه)
- امضاي حكم رياست جمهوري يا عزل وي (نظارت بر قوه مجريه)
- رهبر هم چنين ميان سه قوه هماهنگي ايجاد مي كند تا آنها به خوبي بتوانند جامعه ي اسلامي را اداره و مشكلات آن را رفع كنند.

5 – مجلس خبرگان :
مجلس خبرگان از متخصصان امور ديني تشكيل شده و وظيفه آن، انتخاب رهبر و نيز تشخيص صلاحيت رهبري بر اساس معيارهاي قانون اساسي است اعضاي مجلس خبرگان را مردم انتخاب مي كنند.  

 

  خودآزمايي درس 5 :
1 – تنوع حكومت ها به چه عواملي بستگي دارد؟

به تفاوت در دين، فرهنگ و تاريخ هر كشور بستگي دارد  

 

  2 – حكومت الهي چه ويژگيهايي دارد؟

1. قوانين آن بر اساس دستورات خداوند است ونمايندگان مردم قوانين مخالف دستورات الهي را تصويب نمي كنند.
2 – رهبري آن در دست فردي است كه احكام و دستورات خداوند را به خوبي مي داند تا بتواند راه الهي را تشخيص دهد. سياستمدار باشد تا بتواند از منافع و حقوق مردم در برابر ستمگران دفاع كند، با دشمنان مردم شجاعانه برخورد كند يا بينش اجتماعي داشته باشد، به فكر مردم باشد، و شرايط اجتماعي آن ها را درك كند، با تقوا باشد و با مردم به عدالت رفتار كند.  

 

  3 – چرا حكومت اسلامي ايران از نوع حكومت الهي است؟

زيرا هر دو اين ويژگي را داراست. اولاً قانون اساسي كشور ما بر اساس احكام قرآن نوشته شده. قوانيني كه در مجلس نيز به تصويب برسند نيز نبايد با قوانين الهي و دستورات خداوند مخالف باشند.
و ثانياً : امام خميني بنيانگذار اين حكومت، شخصيتي روحاني، آگاه از دين اسلام و آشنا با امور مردم و جامعه ي خود بودند. ايشان به نمايندگي از طرف مردم حكومت اسلامي را بنا گذاشتند. اكنون هم رهبري در دست فقيهي است كه از مسائل زمان آگاه است.  

 

  4 – اركان اصلي حكومت اسلامي را نام ببريد.

1-قوه مقننه ، 2- قوه مجريه، 3- قوه قضائيه، 4- رهبري ، مجلس خبرگان  

 

  5 – رهبر حكومت اسلامي چگونه بر كار قواي سه گانه نظارت مي كند؟

او با اختياراتي كه قانون اساسي به او مي دهد، به ترتيب زير بر كار سه قوه نظارت مي كند: 1- عزل و نصب فقهاي شوراي نگهبان (نظارت بر قوه ي مقننه) 2- عزل و نصب رئيس قوه قضاييه (نظارت بر قوه قضاييه) 3 – امضاي رياست جمهوري يا عزل وي (نظارت بر قوه ي مجريه) رهبر همچنين ميان كار سه قوه هماهنگي ايجاد مي كند. تا آنها بتوانند بخوبي جامعه اسلامي را اداره كنند.  

 

  6 – متخصصان مجلس خبرگان را چه كساني تشكيل مي دهند و اين افراد را چه كساني انتخاب مي كنند؟

متخصصان امور ديني و اعضاي مجلس را مردم انتخاب مي كنند  

 

  7 – حكومت اسلامي ما از نوع ولايت فقيه است يعني چه ؟

يعني سرپرست آن ، شخصيتي روحاني، مسلط به احكام ديني، و مطلع از اداره سياست و اداره جامعه است.  

 

  8 – چرا حكومت ما را جمهوري اسلامي مي نامند؟

زيرا هم مرمي است و هم اسلامي است  

 

  9 – مهمترين ركن حكومت اسلامي ما را چه ركني تشكيل مي دهند؟

رهبري  

 

  10 – رهبر حكومت اسلامي چه شخصيتي است؟ فقيهي عادل و مطلع از امور زمان و سياستمداري درستكار است.

فقيهي عادل و مطلع از امور زمان و سياستمداري درستكار است.  

 

  درس ششم
6 – مجلس ما در حكومت چه نقشي دارد؟

با كمي دقت در زندگي اجتماعي خود، متوجه مي شويد كه قوانين تصويب شده در مجلس شوراي اسلامي همه زندگيتان را فرا گرفته است.
مجلس شوراي اسلامي از نمايندگان مردم تشكيل مي شود. در كشور ما هر چهار سال يكبار، مردم پاي صندوق هاي رأي مي روند و نمايندگان خود را از ميان «نامزد» هاي نمايندگي انتخاب مي كنند. هر يك از نامزدهاي انتخاباتي كه تعداد بيشتري رأي بياورد، به عنوان نماينده مردم به مجلس شوراي اسلامي راه پيدا مي كند.
انتخابات فرصتي است كه مردم از طريق آن مي توانند در تصميمات مهمي كه حكومت براي آنها مي گيرد. شركت داشته باشند، به همين دليل با احساس مسؤوليت بيشتري در انتخابات مشاركت مي كنند.
نمايندگان مجلس براي اينكه بتوانند در مورد مسائل مهم مملكتي بهتر تصميم بگيرند، از ميان خود افرادي را به عنوان «هيئت رئيسه» انتخاب مي كنند. رئيس مجلس در رأس هيئت رئيسه است و وظيفه دارد جلسات مجلس را اداره كند.
كار اصلي نمايندگان مردم ، در مجلس شوراي اسلامي ، مشورت كردن درباره مسائل مختلف و وضع قوانين است. آن ها براي مشورت بهتر گروههاي گوناگوني را تشكيل داده اند و هر يك از نمايندگان در يكي از اين گروهها عضويت دارند. اين گروهها كميسيون نام دارند و كميسيون نام دارند و كميسيون كشاورزي، سياست خارجي ، بازرگاني و آموزش و پرورش از جمله آنها هستند.
هر پيشنهادي كه قرار باشد به صورت قانون در بيايد.در مرحله اول در يكي از كميسيون هاي مجلس به بحث و مشورت گذاشته مي شود. پس از اينكه اعضاي كميسيون در مورد آن بحث كردند و اصلاحات لازم را انجام دادند، براي بحث نهايي در جلسه ي علني مجلس كه اكثريت نمايندگان در آن حضور دارند، مطرح مي شود و موافقان و مخالفان در مورد آن آزادانه صحبت مي كنند.
اگر مصوبات مجلس از نظر شوراي نگهبان مخالف با قانون اساسي و اصول و احكام اسلامي نباشد، براي اجرا به قوه مجريه يا قضائيه ابلاغ مي شود.

وظايف و اختيارات مجلس :
براي آشنايي با قوه مقننه لازم است بدانيم كه مجلس در چه بايد بكند يعني چه وظايفي دارد و چه مي تواند بكند يعني چه اختياراتي دارد، بعضي از وظايف و

اختيارات مجلس عبارتند از :
قانون گذاري :
وظيفه اصلي مجلس ، وضع قوانين است. مجلس از طريق تهيه و تنظيم قوانين در زندگي مردم نقش مهمي دارد. حكومت نيز با اجراي قوانين ، نيازهاي مختلف مردم و مؤسسات و سازمانها را دفع مي كند. اما وظايف مجلس آنها تنها به تصويب قوانين محدود نمي شود بلكه كارهاي ديگري را نيز از طرف مردم و براي مردم مي تواند انجام دهد، از جمله:

1– دادن رأي اعتماد به وزيران :
رئيس جمهور پس از تأييد و انتخاب از طرف مردم، موظف است وزيران مورد نظر خود را به نمايندگان مجلس معرفي كند. پس از آن، هر يك از وزيران خود را معرفي مي كند و نمايندگان در مورد صلاحيت او براي مسؤوليت اظهار نظر مي نمايند. در پايان نيز براي هر يك از آنان رأي گيري مي شود. اگر بيشتر نمايندگان به وزير معرفي شده رأي اعتماد بدهند، او به عنوان وزير منصوب مي شود.

2 – سؤال كردن از رئيس جمهوري و وزيران :
نمايندگان مجلس مي توانند درباره عملكرد رئيس جمهور و هريك از وزيران آنها سؤال كنند. رئيس جمهور يا وزيري كه از او سؤال شده است، بايد در مجلس حاضر شود و به سؤال نمايندگان پاسخ دهد.

3 – استيضاح :
استيضاح به معني توضيح خواستن است و با سؤال كردن تفاوت دارد. در استيضاح پس از آنكه وزير استيضاح شده در مجلس حاضر شد و در مورد مسئله مورد نظر مجلس توضيح داد، بايد از مجلس مجدداً رأي اعتماد بگيرد.

4 – تحقيق و بررسي :
مجلس اين اختيار را دارد كه در مورد مسائل مهم كشور تحقيق و بررسي كند و براي رسيدگي به مشكلات سازمانها و شكايت هاي مردم هيئت هايي را تشكيل دهد. همه ي مسؤولان اجرايي در ادارات موظفند به پرسش هاي هيئت هاي رسيدگي مجلس پاسخ مناسب دهند و با آنان همكاري كنند. اين هيئت ها در مورد نحوه اجراي قوانين تحقيق مي كنند. آنها مي خواهند بدانند كه آيا قوانيني كه در مجلس تصويب مي گردند به خوبي اجرا مي شوند و يابد اجراي آنها نواقصي وجود دارد.

رسيدگي به شكايات مردم :
اگر مردم از ادارات و سازمان هاي اجرايي يا دستگاههاي قضايي مانند دادگاهها ودادسراها شكايت داشته باشند، مي توانند آن را با نمايندگان خود در ميان بگذارند ، مجلس نيز موظف است به اين شكايت ها رسيدگي كند و از سازمانها توضيح بخواهد و نتيجه را اعلام كند.

فكر كنيد و پاسخ دهيد ، درس 6 :
1- وظيفه ي اصلي مجلس شوراي اسلامي چيست؟
مشورت كردن درباره مسائل مختلف و وضع قوانين است.

2- هيئت رئيسه مجلس چه وظيفه اي برعهده دارد؟
نمايندگان مجلس براي اينكه بتوانند در مورد مسائل مهم مملكتي بهتر تصميم بگيرند، از ميان خود افرادي را به عنوان «هيئت رئيسه» انتخاب مي كنند، رئيس مجلس در رأس هيئت رئيسه است و وظيفه دارد جلسات را اداره كند.

3– تفاوت سؤال و استيضاح را توضيح دهيد.
استيضاح به معني توضيح خواستن است و با سؤال كردن متفاوت است. در استيضاح، وزير استيضاح شده پس از اينكه وارد مجلس شد و در مورد مسئله ي مورد نظر مجلس شد و در مورد مسئله مورد نظر مجلس توضيح داد، بايد از مجلس مجدداً رآي اعتماد بگيرد.

4 – كميسيون هاي مجلس شوراي اسلامي چه وظيفه اي برعهده دارند؟
هر پيشنهادي كه قرار باشد به صورت قانون در بيايد، در مرحله اول در يكي از كميسيون هاي مجلس به بحث و مشورت گذاشته مي شود. پس از اينكه اعضاي كميسيون درمورد آن بحث كردند و اصلاحات لازم را انجام دادند، براي بحث نهايي، در جلسه ي علني مجلس كه اكثريت نمايندگان در آن حضور دارند. در صورت گرفتن رأي ثبت از طرف، اكثريت نمايندگان ، مجلس آن را تصويب مي كند.  

 

 

 

درس هفتم و هشتم
دولت ما در حكومت چه نقشي دارد؟ / قوه قضاييه ما در كومت چه نقشي دارد؟

 

  درس هفتم
دولت ما در حكومت چه نقشي دارد؟

دولت از چند وزارتخانه و سازمان تشكيل مي شود. آنها كارهاي مختلفي براي مردم انجام مي دهند و رئيس جمهور بر كارهاشان نظارت دارد.به عبارت ديگر وظيفه ي دولت و سازمانهاي تحت نظر آن اجراي قوانيني است كه قوه مقننه وضع كرده است.  

 

  رئيس جمهور :

رئيس جمهور براي مدت چهارسال با رأي مستقيم مردم انتخاب مي شود و انتخاب مجدد او به صورت متوالي، تنها براي يك دوره بلامانع است.
مردم كشورما پس از تصويب قانون اساسي در سال 1358 براي اولين بار به پاي صندوق هاي رأي رفتند و از ميان چند نامزد انتخاباتي ، رئيس جمهور خود را انتخاب كردند.  

 

  وظايف رئيس جمهور :

رئيس جمهور وظايف متعددي بر عهده دارد و در انجام اين وظايف در برابر ملت، رهبر و مجلس شوراي اسلامي مسؤول است. وي براي هماهنگ كردن سازمانها تلاش بسيار مي كند. هم چنين اوقات بسياري را براي رسيدگي به شكايات مردم وشنيدن پيشنهادها و اعتراض هاي آنان صرف مي كند. به طور كلي وظايف رئيس جمهور بسيار سنگين است و كسي كه اين مسؤوليت را مي پذيرد، بايد زحمات زيادي را تحمل كند. از جمله اين وظايف عبارتند از:  

 

  رياست قوه مجريه :

رئيس جمهور پس از اينكه از طرف مردم برگزيده شد، موظف است ظرف مدت كوتاهي هيئت دولت را براي گرفتن رأي اعتماد به مجلس شوراي اسلامي معرفي كند.  

 

  اجراي قانون اساسي :

مطابق قانون اساسي، رئيس جمهور مسؤول اجراي قانون اساسي است. اگر در سازمان يا وزارتخانه اي بر خلاف قانون اساسي عمل شود، رئيس جمهور از مسؤول آن وزارتخانه خانه درخواست مي كند كه علت را توضيح دهد.  

 

  تعيين نماينده ويژه :

در مواقع ضروري براي پيگيري كارها نماينده يا نمايندگاني را تعيين ميكند. از جمله زماني كه در اداره ياوزارتخانه اي شكل خاصي پيش مي آيد يا به علت وقوع سيل و زلزله به منطقه خسارت وارد مي شود، نماينده رئيس جمهوري و بررسيهاي لازم را انجام ميدهد و براي حل مشكلات تصميم گيري مي كند.  

 

  امضاي توافق نامه هاي بين المللي :

در بين كشورهاي جهان، قراردادهاي بسياري در زمينه هاي اقتصادي، نظامي ، فرهنگي و سياسي بسته مي شود. كليدي موافقت نامه ها و قراردادهايي كه قرار است بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي ديگربسته شود. پس از تصويب مجلس شوراي اسلامي به امضاي رئيس جمهور يا نماينده ي قانوني او مي رسد.  

 

  هيئت دولت :

هيئت دولت، گروهي است كه از رئيس جمهور، معاونان رئيس جمهورو وزيران تشكيل مي شود. آنها در طول سال جلسات متعددي برگزار مي كنند و در مورد مسائل مهم كشور و جهان به گفتگو مي پردازند، با مشورت يكديگر به راه حل هايي مي رسند و در مورد مسائل تصميم گيري مي كنند.
در غياب رئيس جمهور،معاون اول مسؤوليت تشكيل جلسات هيئت وزيران را برعهده دارد. ساير معاونان رئيس جمهور نيز عهده دار مسؤوليت مؤسسات و سازمانهايي هستند كه مستقيماً زير نظر رئيس جمهور قرار دارند. سازمان تربيت بدني، سازمان حفاظت محيط زيست از جمله ي اين سازمانها هستند. هر يك از وزيران مسؤوليت يكي از وزارتخانه هاي كشور را به عهده دارد.  

 

  فكر كنيد و پاسخ دهيد . درس 7
1– وظايف رئيس جمهور را نام ببريد.

1. رياست قوه مجريه
2. اجراي قانون اساسي
3.تعيين نماينده ويژه
4. امضاي توافق نامه هاي بين المللي  

 

  2- مسؤول اجراي قانون اساسي كيست و اين مسؤوليت را چگونه انجام مي دهد؟

رئيس جمهور اگر در سازمان يا وزارتخانه اي بر خلاف قانون اساسي عمل شود. رئيس جمهور از مسؤول آن وزارتخانه درخواست مي كند كه علت را توضيح دهد  

 

  3 – از نظر قانون هر شخص چند بار متوالي مي تواند به عنوان رئيس جمهور انتخاب شود؟ به نظر شما چرا چنين قانوني وضع شده است؟

به صورت متوالي ، تنها براي يك دوره بلامانع است. تا اشخاص جديد با ايده ها و راهكارهاي جديد بتوانند رياست جمهوري را برعهده بگيرند.  

 

  4 – هيئت وزيران از چه كساني تشكيل مي شود و در مورد چه مسائلي بحث مي كند؟

از رياست جمهور و معاونان رئيس جمهور و وزيران تشكيل شده است و در مورد مسائل مهم كشور و جهان به گفتگو مي پردازند. با مشورت يكديگر به راه حل هايي مي رسند در مورد مسائل تصميم گيري مي كنند.  

 

  5 – در غياب رئيس جمهور چه كسي مسؤوليت تشكيل جلسات هيئت وزيران را به عهده مي گيرد؟

معاون اول رئيس جمهور  

 

  6 – در توافق نامه هاي بين المللي وظيفه رياست جمهور چيست؟

كليه ي موافقت نامه ها و قراردادهايي كه قرار است بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي ديگر بسته شود، پس از تصويب مجلس شوراي اسلامي، به امضاي رئيس جمهور يا نماينده ي قانوني او مي رسد.

7 – نماينده ويژه كيست ؟
نماينده اي است كه از طرف رياست جمهوري و براي پيگيري كارهاي ويژه در مواقع ضروري انتخاب مي شود. مثلاً در هنگام سيل و زلزله و .... نماينده رئيس جمهور بررسيهاي لازم را انجام مي دهد و براي حل مشكلات تصميم گيري مي كند.

8 – قوه قضاييه ما در كومت چه نقشي دارد؟
شما نيز ممكن است به اين نتيجه رسيده باشيد كه مجلس و دولت به تنهايي نمي توانند جامعه را اداره كنند. پس بايد در جامعه مرجعي باش كه بر اجراي قوانين نظارت كند، با تخلفات برخورد كند و متخلفان را به مجازات برسان

برچسب ها گوگل ,
ارسال نظر برای این مطلب
این نظر توسط م در تاریخ 1393/10/02 و 11:23 دقیقه ارسال شده است

شکلکشکلکشکلک ممنون ولی سوالایی نیست که من می خامشکلکشکلکشکلکشکلکشکلک

این نظر توسط مریم در تاریخ 1393/03/09 و 16:28 دقیقه ارسال شده است

سلام ممنون از سایتتون ولی درسهای دیگر را نگذاشتید فردا امتحان دارم ولی چیزی که می خواهم را پیدانکردم

این نظر توسط مریم در تاریخ 1393/03/09 و 16:22 دقیقه ارسال شده است

سلام چرا من توی هر سایتی میرم فقط تا درس7نوشتن آخه معلم ما هیچ کاری سر کلاس نمیکنهشکلکشکلکشکلک

این نظر توسط نازیلا در تاریخ 1392/11/13 و 20:31 دقیقه ارسال شده است

ممنونشکلکشکلکشکلک

این نظر توسط ماریا در تاریخ 1392/11/06 و 18:59 دقیقه ارسال شده است

ممنون لطفا جواب مقایسه کنید ها راهم بگذاریدشکلکشکلکشکلکشکلکشکلکشکلک

این نظر توسط زری در تاریخ 1392/11/05 و 17:22 دقیقه ارسال شده است

ممنون ولی چرا جواب مقایسه کنید ها رو نمی ذارید خیلی لازم دارم ولی بازم ممنونشکلکشکلک

این نظر توسط محمد در تاریخ 1392/10/07 و 19:04 دقیقه ارسال شده است

واقعا ممنونم خیلی به جواب سوالها نیاز داشتم

این نظر توسط سبا در تاریخ 1392/09/16 و 21:24 دقیقه ارسال شده است

ممنون از سایت خوبتونشکلک

این نظر توسط نسیم در تاریخ 1392/09/01 و 13:11 دقیقه ارسال شده است

ممنون.....فقط چرا درس هشت رو نذاشتین؟؟؟شکلکمن درس هشت رو میخواستم...ولی بازم ممنونشکلک

این نظر توسط محبوبه در تاریخ 1392/03/13 و 2:09 دقیقه ارسال شده است

سلام.واقعا ممنونم...6ساعت دیگه امتحان نهایی اجتماعی دارم...این جوابای سوالای کتاب رو بشدت نیاز داشتم آخه 60% سوالا از پرسشهای کتابه..............بازم ممنون....خدا کنه این امتحان آخری رو هم مثل بقیه 20 بگیرمشکلکشکلکشکلک


کد امنیتی رفرش
درباره ما
سلام خوش آمدید. شما می توانید یکی از نویسندگان ما باشید.درصورت تمایل برای فعالیت در وبلاگ با ایمیل مدیرcmorq.cmorq@gmail.comو یا از طریق شماره تماس 09113540061 به مدیر وبلاگ اطلاع دهید. مدیر وبلاگ راهنمای دروس ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان:رضا بابانژاد
اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
  • نظرسنجی
    مطالب کدام مقطع تحصیلی را بیشتر قرار دهم؟
    آمار سایت
  • کل مطالب : 168
  • کل نظرات : 394
  • افراد آنلاین : 6
  • تعداد اعضا : 198
  • آی پی امروز : 69
  • آی پی دیروز : 56
  • بازدید امروز : 727
  • باردید دیروز : 275
  • گوگل امروز : 0
  • گوگل دیروز : 1
  • بازدید هفته : 1,099
  • بازدید ماه : 1,099
  • بازدید سال : 45,847
  • بازدید کلی : 1,045,128